بسم الله الرحمن الرحیم
دعای روز چهارم
اللَّهُمَّ قَوِّنی فیهِ عَلى اِقامَةِ اَمرِکَ،
خداوندا! مرا در این روز برای اقامه فرمانت قوت بده
وَ اَذِقْنی فیهِ حَلاوَةِ ذِکْرِکَ،
و حلاوت و شیرینی ذکرت را به من بچشان
وَ اَوْزِعْنی فیهِ لِأدآءِ شُکْرِکَ بِکَرَمِک،َ
و برای ادای شکر خود به کرمت مهیا ساز
وَ احْفَظْنی فیهِ بِحِفظِکَ و َسَتْرِک،َ
و در این روز مرا به حفظ و پرده پوشی از گناه محفوظ بدار،
یا اَبصَرَ النّاظِرینَ.
ای بصیرترین بینایان عالم!
1. در روز چهارم از ماه مبارک رمضان از خدای متعال کمک می طلبیم تا ما را بر انجام دستور خویش قوت بدهد. به قرینه اینکه در ماه رمضان هستیم و به قرینه اینکه از خدا قوت می طلبیم، می توان حدس زد که آن امری که مد نظر معصوم در این دعا بوده است همین فریضه روزه می باشد.
نکته ای که در این دعا می توان بدان التفات داشت مسئله کلمه "اقامه" است. اقامه به معنای به پا داشتن است، به معنای بلند کردن و استوار نگه داشتن است، مثل اگر ستونی را در جایی نصب کنند می گویند این ستون را بپا داشته اند یا اقامه کرده اند. شاید بهترین تعبیر برای ادای معنای اقامه کردن برای چادرهای جنگی باشد، وقتی که چادر را از چند طرف با بند می بندیم، گوشه های چادر رو با خاک و سنگ سنگین می کنیم و در نهایت هم وسط آن عمود قرار می دهیم، می توانیم بگویم این چادر اقامه شده است.
حال خدای متعال را میگویم بر اقامه فریضه صیام به ما کمک برسان، این یعنی روزه صرفا امساک از خوردن و آشامیدن و... نیست بلکه روزه علاوه بر اینها این است که بدانیم در حال امتحان الهی هستیم، بدانیم این ممنوعات مثالی از لذتهای دنیای پست و مادی و ظواهر بُعد مادی بشر هستند یعنی اینکه بدانیم با این روزه گرفتن ها باید آهسته آهسته به مرحله غلبه بُعد روحانی بر جنبه جسمانی برسیم، بگذریم که در این باب کلام بسیار است...
2. "ذق" به معنای چشیدن و چشاندن است، اذقنی یعنی به من بچشان؛ تعبیر عجیب است، اذقنی یعنی اینکه مثل کودکی که از غذا فراری است و مزه غذا را پس می زند، ولی مادر به اصرار، طعام را به او می رساند، اکنون از خدا می خواهیم که اگر شده این چنین طعم شیرین عبادت را به ما بچشان و اگر هم قوت بر آن نداریم به ما قوت بده تا بتوانیم به این شیرینی را به دست تو درک کنیم.
مسئله دیگری که وجود دارد، در مورد شیرینی است که در این ذکر نهفته است، با این تعبیر امام معصوم در می ابیم در ذکر و یاد خدا شیرینی است و اگر کام ما درک این شیرینی نمی کند به ضعف خویش باید برسیم!
چرا شیرینی یاد خدا در ذائقه من حس نمی شود؟!
قطعا دلیل جز دوری از خدای متعال ندارد، این دوری هم با عمل است و هم با ایمان...
3. "اوزعنی" این کلمه در قرآن هم آمده است. مرحوم راغب اصفهانی در توضیح معنای این کلمه در آیه مبارکه سوره نمل می فرماید:
رَبِ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلى والِدَیَ نمل: 19
یعنی اینکه خدایا مرا به شکر نعمتت مشتاق کن، شوق مرا برای اینکه شکر نعمت تو بکنم زیاد کن تا بتوانم آن را انجام دهم.
عجیب است که برای تشکر از قادر متعال به خود او تمسک می کنیم، چه زیبا معنای فقر و نیاز مطلق ممکنات به تصویر کشیده شده که حتی برای تشکر هم نیاز به کرم و لطف الهی داریم.
خدایا ما بندگانی به این قدر ضعیف هستیم و جز تو خدایی نداریم، ما را به حال خود رها مکن...
4. ممکن است تا اینجای دعا و رمضان و عمرمان، خدای تعالی به ما عنایتی کرده باشد و از کرم خویش ما را مشمول رحمت خود قرار داده باشد، اما تضمینی نیست که در لحاظات آخر شیطان و نفس ما را به اغوا نکشانند!
باید به قدرت لایزال الهی برای غلبه بر این طواغیت دست دراز کنیم و بدانیم که جز نصرت او یاری کننده ای نیست، که همه نیازمندند و او بی نیاز است.
ممکن است در این مسیر لغزشهایی داشته باشیم اما خدای متعال ما را در آن شرایط سخت رها نکرده می فرماید پرده پوشی من از گناهان شماست که عزت و آبرو و ادامه زندگی را برایتان ممکن کرده است.
دو پله بسیار مهم در سلوک یکی اینکه از خدا طلب عصمت بکنیم تا دچار لغزش نشویم و دیگری اینکه به محض لغزش به درگاه خدای عالم توبه کرده و از غضب او به رحمت ساتریت او پناهنده شویم.
5. در آخرین بند از دعا مثل همیشه یکی از اسماء الهی را صدا می زنیم تا معبود عالمین به حق آن جلوه از جلوات رحمانیت و رحیمیت خویش ما را مشمول عنایت قرار دهد. در این دعا به ابصریت، یعنی بینایی دقیق و روشن خدا تمسک کرده ایم.
دل من موقع خواندن "یا ابصر الناظرین" چنین معنا می یابد:
ای کسی که تمام وجود پوشیده از ضعف مرا می بینی و می دانی هر آنچه از نیکی است از جانب توست و هر آنچه از ضعف است ناشی از وجود حقیر و پست من است؛
بر بندگانی که جز ضعف چیزی در توشه ندارند ترحم نما...
